O‘zbekiston sanoat zonalarini takomillashtirish: Barqaror taraqqiyot sari qadam

Mazkur tadbir Birlashgan Millatlar Tashkilotining Sanoatni rivojlantirish tashkiloti (UNIDO) va Qonunchilik va Huquqiy Siyosat Instituti (QHSI) hamkorligida tashkil etilib, davlat idoralari, sanoat vakillari va xalqaro ekspertlardan iborat 31 dan ortiq ishtirokchini bir joyga jamladi. Seminarning asosiy maqsadi O‘zbekiston sanoat zonalarini ekologik toza va barqaror markazlarga aylantirishga qaratilgan edi.
 

Seminarda Investitsiyalar, Sanoat va Savdo vazirligi, GIZ va UNIDO vakillari hamda boshqa xalqaro va milliy ekspertlar ma’ruzalar bilan ishtirok etdilar. Muhokamalarning asosiy mavzulari ESP kontseptsiyasi va uning asosiy tarkibiy qismlari, siyosiy huquqiy bo‘shliqlarni tahlil qilish hamda ESPga mos keluvchi tartibga solish strategiyalarini ishlab chiqishga qaratilgan edi.

Seminar kirish so‘zlari bilan boshlandi. Jumladan, Investitsiyalar, Sanoat va Savdo vazirligi vakili Uchqun Xudoyqulov o‘z nutqida quyidagilarni ta’kidladi:

“O‘zbekiston sanoat rivojlanishida muhim bosqichda turibdi va uzoq muddatli barqarorlikni ta’minlash uchun ekologik sanoat prinsiplari integratsiyasi zarur. Sanoat zonalarini ekologik sanoat parklarga aylantirish resurslardan samarali foydalanishni oshirish bilan birga, global raqobatbardoshlikni kuchaytiradi hamda kelajak avlodlar uchun yashil iqtisodiyotni shakllantiradi.”
 

Shundan so‘ng, GIZ komponent menejeri Igor Eromenko so‘zga chiqib, quyidagilarni ta’kidladi:
 

“Ekologik sanoat parklari iqtisodiy o‘sishni atrof-muhitni himoya qilish bilan muvozanatlashtirish imkoniyatini beradi. Hukumat, biznes va xalqaro tashkilotlar birgalikda harakat qilib, iqtisodiy rivojlanishga xizmat qiladigan, barqaror va inklyuziv kelajakni ta’minlaydigan sanoat zonalarini yaratishimiz mumkin.” 

UNIDO loyihasi rahbari Tatyana Chernyavskaya ham UNIDOning O‘zbekistonni barqaror sanoat rivojlanishi yo‘lida qo‘llab-quvvatlashga tayyorligini qayd etdi:

“ESP yondashuvi nafaqat sanoat o‘sishining strategiyasidir, balki u biznes, atrof-muhit va jamiyatga foyda keltiradigan barqaror tizimlarni shakllantirish uchun asosdir. UNIDO sanoat zonalarini ekologik sanoat parklarga aylantirish yo‘lida texnik yordam va ko‘nikmalarni oshirishda davom etadi.”

Seminarda UNIDO xalqaro eksperti Dik van Beers ESPning afzalliklari haqida taqdimot o‘tkazdi. U boshqa davlatlardagi muvaffaqiyatli tajribalarni va yaxshi amaliyotlarni yoritib berdi hamda O‘zbekiston uchun moslashtirilishi mumkin bo‘lgan amaliy misollarni taqdim etdi. 

Tadbir davomida sanoat simbiozi resurslardan foydalanish samaradorligini oshirish imkoniyati sifatida muhokama qilindi. Xususan, korxonalar o‘rtasida materiallar, energiya va suvni birgalikda ishlatish orqali xarajatlarni va ekologik ta’sirni kamaytirish yo‘llari o‘rganildi. UNIDOning yetakchi siyosat eksperti Jan-Pol Gauthierning ma’ruzasida esa mavjud iqtisodiy zonalar, mehnat va atrof-muhit bo‘yicha qonunlarning ekologik sanoat parklari uchun yetarli emasligi, ushbu yo‘nalishda maxsus qonun-qoidalar zarur ekani ta’kidlandi.

ILLP huquqiy siyosat bo‘yicha eksperti Kovshov O‘zbekiston qonunchiligi holatini tahlil qilib, ESP standartlarini qabul qilish istiqbollarini taqdim etdi. ILLP tomonidan o‘tkazilgan muhokamalarda moliyaviy, huquqiy va texnik to‘siqlarni aniqlash, shuningdek, davlat va xususiy sektor o‘rtasida hamkorlikni kuchaytirish masalalari muhokama qilindi.

Agentlikning Strategik islohotlar bo‘yicha katta mutaxassisi Muxtarov Xojiislom ekologik sanoat parklari sanoatni barqaror rivojlantirish uchun qanday ahamiyatga ega ekanini qayd etib, quyidagilarni ta’kidladi:

“Ekologik sanoat parklari tashabbusi nafaqat barqaror sanoat rivojlanishiga qaratilgan muhim qadam, balki mintaqaviy iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyotning kuchli drayveri hamdir. Ayniqsa, ushbu loyihaning Samarqanddagi amalga oshirilishi men uchun muhim, chunki bu joy mening ota-onamning vatani hisoblanadi.”

Seminarda ishtirokchilar savol-javob sessiyalarida faol ishtirok etishdi, onlayn va oflayn formatda o‘z fikrlarini bildirdilar. Shuningdek, oldindan va tadbir yakunida to‘ldirilgan so‘rovnomalar orqali ishtirokchilarning ESP haqida tushunchalari va bilimlari baholandi.

Seminar natijasida ishtirokchilar ESP kontseptsiyasini yanada chuqurroq o‘rgandilar.  Yig‘ilgan fikrlar O‘zbekistonning qonunchilik va siyosiy asoslarini takomillashtirishga yordam beradi. UNIDO va uning hamkorlari milliy salohiyatni rivojlantirish, qonunchilikni takomillashtirish va ekologik sanoat parklarini rivojlantirish uchun investitsiyalarni jalb qilish yo‘lidagi ishlarni davom ettiradi.