Onkologik kasalliklarni davolash sohasidagi hamkorlik: O‘zbekiston, UNOPS va Islom Taraqqiyot Banki onkologik uskunalar yetkazib berish bo‘yicha yirik tashabbusni amalga oshirmoqda

Kasallik aniqlangan holatlar soni ortib bormoqda va davolash usullarini yaxshilashga ehtiyoj mavjud. Ushbu muammoni hal qilish uchun hukumat UNODC bilan hamkorlikda 70,7 million dollar miqdorida Islom Taraqqiyot Banki kreditini qo‘llab-quvvatlagan holda 13 ta viloyat va Toshkent shahriga zamonaviy onkologik uskunalar xarid qilish va yetkazib berish bo‘yicha keng ko‘lamli loyihani boshladi.

UNOPSning qo‘shma missiyasi asosiy tibbiy uskunalar, sarf materiallari va yordamchi uskunalarni xarid qilish, yetkazib berish, o‘rnatish va ishga tushirishda yordam berib, milliy qonunchilik va XAEA standartlariga muvofiq radiyaktiv materiallar bo‘yicha xavfsizlikni ta’minlaydi. Loyihada har yili 150 000 onkologik bemorga kengaytirilgan onkologik xizmatlar ko‘rsatish, shifokorlar tomonidan har kuni ambulator klinik xizmatlarni 40% va statsionar xizmatlarni 20% oshirish rejalashtirilgan.

2024 yil oktabr holatiga ko‘ra, UNOPS 13 ta viloyat va Toshkent shahridagi 14 ta loyiha joylariga 60 million dollar miqdorida uskunalar yetkazib berdi. Uskunalar taxminan 1,500 dona bo‘lib, ulardan 90% allaqachon o‘rnatilib, foydalanishga tayyor. Toshkentda yaqinda ochilgan onkologiya va radiologiya tibbiyot markazi 30 million dollardan ortiq uskunalar oldi — bu 500 dan ortiq uskunani o‘z ichiga oladi. 

Uskunalar turli kategoriyalarni o‘z ichiga oladi — radiyatsiya terapiyasi apparatlari, vizualizatsiya tizimlari, jarrohlik asboblari, laboratoriya analizatorlari va axborot texnologiyalari — bu loyiha kutilayotgan natijalariga erishishda muhim rol o‘ynaydi.

Markazda 3 ta chiziqli tezlatgich, 5 ta braxiterapiya apparati, 12 ta radiyatsiya terapiyasi apparati, 17 ta statsionar raqamli rentgen apparati va 21 ta mobil rentgen apparati o‘rnatilgan. Bunday radiyatsiya terapiyasi uskunalari davolash imkoniyatlarini kengaytiradi, onkologlarga ilg‘or vositalarni taqdim etadi va aniq maqsadli terapiya yordamida nojo‘ya ta’sirlarni kamaytiradi.

7 ta MRT apparati, 6 ta MSCT (Ko'p qatlamli kompyuter tomografiyasi) apparati, 3 ta angiografik tizim, 1 ta PET/CT apparati va boshqa vizualizatsiya tizimlari erta diagnostika va kasalliklarni yanada samarali davolash imkonini beradi, qaror qabul qilish uchun ma’lumotlarga kirishni ta’minlaydi. 

«Dunyoda bunday MRT apparatlari juda kam. U turli xil o‘sma, hatto juda kichiklarini aniqlash imkonini beradi. Avval bemorlarni boshqa klinikalarga [chet elga] tekshirish uchun yuborishga majbur edik. Endi biz tez va aniq tashxis [O‘zbekistonda] qo‘yishimiz mumkin. Bu markazimizni eng yuqori jahon standartlariga olib chiqdi», — dedi markaz bo‘limi mudiri Odiljon Axmedov.

Jarrohlik va anesteziya uskunalari (anesteziya mashinalari va ventilyatorlar, jarrohlik asboblari va operatsiya zali uskunalari) operatsiyalarni yanada kengroq qilish imkonini beradi, jarrohlik samaradorligi va natijalarini oshiradi. 

Yangi uskunalar bilan markaz yilda 6000 ta yuqori texnologiyali operatsiyalar o‘tkazishni rejalashtirmoqda, jumladan, onkoxirurgik, minimal invaziv, angiokirurgik, radiosurgik, neyroxirurgik, rekonstruktiv operatsiyalar va qon tomirini transplantatsiya qilish.

«Ushbu markazning qavatlarida yurganda, xarid qilingan barcha uskunalarimizni ko‘rib, — bularning ko‘pchiligi avvalgina faqat orzu edi — bu dunyodagi eng zamonaviy texnologiya ekanligini anglaysiz. Bunday keng imkoniyatlar bilan biz ko‘plab bemorlarni qabul qila olamiz, ularga yordam ko‘rsatish uchun chet elga chiqish zaruriyati yo‘q», — deydi onko-urolog, tibbiyot fanlari doktori Elena Boyko. 

Markazdagi laboratoriya uskunalari diagnostika imkoniyatlarini kuchaytiradi, qo‘l ishlarini qisqartiradi va aniqlikni oshiradi, bemorlar esa tezroq diagnostika va sog‘liqni yaxshiroq boshqarishdan foyda ko‘radi. Axborot texnologiyalari va ma’lumotlarni boshqarish, masalan, onkologik registr dasturi, kompyuterlar, serverlar va lokal tarmoq infratuzilmasi kabi IT uskunalari ma’lumotlarga asoslangan qaror qabul qilishni rag‘batlantiradi, sog‘liq natijalarini kuzatishni yaxshilaydi va bemorlar haqidagi ma’lumotlarga kirishni osonlashtiradi. 

«Yangi uskunalar va yaxshilangan shart-sharoitlar tufayli markazda onkologik kasalliklarni erta aniqlash va davolash samaradorligi sezilarli darajada oshadi. Natijada, bu o‘lim darajasini kamaytiradi, tuzalish darajasini oshiradi va hayot davomiyligini uzaytiradi. Bundan tashqari, bu tibbiy turizmni rivojlantirishga asos bo‘lib xizmat qiladi», — deya xabar berdi Prezident matbuot xizmati.