Iqlim o'zgarishi oddiy so’z bilan: yoshlar yangi onlayn kursni sinab ko’rmoqda
09 mart 2022
BMTning Taraqqiyot Dasturi (BMTTD) Buyuk Britaniya Tashqi ishlar va taraqqiyot vazirligi (FCDO) bilan birgalikda “Iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashga yoshlarni jalb qilish” mavzusida loyiha doirasida ishlab chiqilgan “Iqlim o'zgarishi. Muzokaralar va Birlashgan Millatlar Tashkilotining Iqlim o'zgarishi bo'yicha doiraviy konvensiyasi (COP-26) ” mavzusidagi yangi onlayn kursga ro'xatdan o'tgan ishtirokchilar uchun birinchi munozarani o‘tkazdi.
Onlayn sinov kursi ishtirokchilarining birinchi guruhi asosan Xalqaro raqamli universitet (IDU) va TEAM universiteti talabalaridan iborat edi. Tadbir davomida talabalar iqlim oʻzgarishi bilan bogʻliq muammolar hamda milliy va mintaqaviy (Markaziy Osiyo) yoshlarni iqlim boʻyicha faol harakatlarga jalb qilish imkoniyatlari haqida maʼlumotga ega boʻldilar.
BMT Taraqqiyot dasturining iqlim o‘zgarishi bo‘yicha dasturi tahlilchisi Ra’no Bayxonova ishtirokchilarni Iqlim o‘zgarishi bo‘yicha ratifikatsiya qilingan Parij kelishuvi doirasida O‘zbekiston tomonidan issiqxona gazlari chiqindilarini kamaytirishga ratifikatsiya qilingan iqlim bo'yicha Parij kelishuvi doirasida va 2021 yil noyabr oyida Glazgoda bo'lib o'tgan Birlashgan Millatlar Tashkilotining Iqlim o'zgarishi bo'yicha Doiraviy konventsiyasining yaqinda bo'lib o'tgan 26-Tomonlar Konferentsiyasida (COP-26) e'lon qilingan milliy darajada qo‘shgan hissasi haqida ma’lumot berdi. U, shuningdek, O‘zbekiston o‘z majburiyatlarini sezilarli darajada oshirganini (ilgari olingan 10 foizga nisbatan) 2030 yilga borib 35 foizga yetkazganini ta’kidladi. Milliy majburiyatlarni bajarish uchun yoshlarni jalb qilish va ularning iqlim o'zgarishi oqibatlari haqida xabardorligini oshirish muhim ahamiyatga ega.
Ma’lumki, O‘zbekiston o‘zining geografik joylashuvi tufayli iqlim ta'siriga o‘ta zaif mamlakati bo‘lib, u iqlimning aridlik darajasi ortib borayotgani, tez-tez qurg‘oqchiliklar, yog‘ingarchilik jadvali o‘zgarishi, suv tanqisligi, shuningdek, ob-havoning keskin o‘zgarishi (chang va sho‘r bo‘ronlari, kuchli shamol va kuchli yomg'ir, sel oqimlarining shakllanishi va boshqalar) kuzatilmoqda. Bularning barchasi mamlakatning barqaror iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishiga erishishga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda.
Loyiha mutaxassislari talabalarni o‘qitish va loyiha faoliyatiga jalb etish imkoniyatlari haqida batafsil ma’lumot berdi. Maxsus ishlab chiqilgan onlayn taʼlim dasturi yosh qizlar va oʻgʻil bolalar uchun Oʻzbekistondagi iqlim oʻzgarishlarini yaxshiroq tushunishlari uchun yaratilgan.
Kursga ro'yxatdan o'tish barcha qiziquvchilar uchun sinov davrida quyidagi havolada mavjud: https://forms.gle/Sc8Xrid6tyrVpXTP6.
Munozara ishtirokchilari tadbirning o‘z vaqtida va zarurligi haqida ijobiy fikrlarini bildirdilar. “Iqlim o'zgarishi bilan bog'liq muammolar katta qiziqish uyg'otadi va ko'plab talabalar taqdim etilgan ta'lim imkoniyatidan foydalanishni xohlashadi. Bu kabi munozaralar va taklif etilayotgan dasturlar talabalarga oʻzlarining onlayn tarmoqlarini qurish, iqlim oʻzgarishi muammolarini hal qilish bilan shug'ullanish va yechim topish imkonini beradi”, - deb, ta’kidlaydi IDU universiteti xodimi Alisher Jumanazarov.
25 dan ortiq talabalardan iborat birinchi guruh BMTTDning iqlim bo'yicha ta'lim va TK 26 va Parij kelishuvi natijalaridan xabardorlikni oshirish bo'yicha olib borayotgan ishlari bo'yicha bilimlarini kengaytirdi. Bundan tashqari, yosh ishtirokchilar BMTTD/FCDOning “Markaziy Osiyoda iqlim xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha siyosiy harakatlar – II Bosqich” loyihasi doirasida rejalashtirilgan “Orolboʻyi mintaqasining ijtimoiy himoyaga muhtoj aholi punktlarida iqtisodiy va oziq-ovqat xavfsizligi muammolarini hal qilish uchun moslashuvchanlik salohiyatini kuchaytirish orqali yoshlar va aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamining ijodkorligi va innovatsiyalarini ochib berish" BMTTD/UNFPA qo'shma dasturi tadbirlari bilan tanishtirildi. Sinov (Pilot) davrdan keyin ishlab chiqilgan onlayn kurs takomillashtirilishi va barcha manfaatdor tomonlarga iqlim o'zgarishi haqidagi bilimlarni oshirish va O'zbekistonda ushbu global muammoga qarshi kurashda jalb etish va faol ishtirok etish uchun kirish keng ochik bo’lishi kutilmoqda.